Το 2009-2010 πέρασε σα ριπή αέρος. Περίεργη αίσθηση… Ο Σεπτέμβριος ξεκίνησε με πολλά σχέδια όπως πάντα, από τα οποία ούτε τα μισά δεν υλοποιήθηκαν, όπως πάντα, το Πάσχα ήρθε νωρίς, οι υπουργικές εξαγγελίες ξέχασαν εξ ολοκλήρου τις σχολικές βιβλιοθήκες, -πρωτότυπο!- αλλά δεν παρέλειψαν να προσθέσουν βαρύγδουπες φράσεις στον τίτλο, όπως «Υπουργείο Δια Βίου Μάθησης» (
Υ.Δ.Β.Μ., κι όποιος μπορεί ας το προφέρει). Επίσης προσωπικά κωλύματα πήγαν και μένα πίσω ως υπεύθυνη του Βιβλιόσπι(ρ)του και δεν αξιώθηκα να βάλω σε εφαρμογή κάποιες ιδέες, ενώ για άλλες, που χρειάζονται συνεργασίες οπωσδήποτε, δεν βρέθηκαν τα πρόσωπα. Το γενικό κλίμα εξ άλλου κάθε άλλο παρά διάθεση για δημιουργικότητα δεν ενέπνεε. Οι μαθητές χαμένοι κάπου ανάμεσα στο facebook και τις εξεταστικές, οι καθηγητές δεν ξέρω πού, ή διστάζω να καταλήξω, η Ελλάδα γενικώς χειρότερα από κάθε χώρα στην επαφή με αναγνώσματα κάθε είδους, από εφημερίδες και βιβλία μέχρι ανακοινώσεις σε τοίχους, -αλλά όλο περηφάνεια για το ένδοξο πολιστισμικό παρελθόν!..
Τους πρώτους μήνες, μέχρι το Δεκέμβριο είχαμε τις κλασσικές ετήσιες
ξεναγήσεις των τμημάτων της Α΄ γυμνασίου, αλλά και τις ειδικές ξεναγήσεις στο μάθημα της
Τεχνολογίας, όπου με αφορμή την εργασία που θα πρέπει να παραδώσουν στο τέλος, εξασκούνται στην
αναζήτηση πληροφοριών. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν πώς να αναζητούν κάτι στα ευρετήρια ή στα περιεχόμενα, ούτε βέβαια τη διαφορά τους, πράγματα που στο εξωτερικό τα γνωρίζουν από το δημοτικό. (Γιατί βέβαια εκεί δε νοείται σχολείο χωρίς οργανωμένη βιβλιοθήκη. Αλλά ας μην αρχίσουμε πάλι…Να συνεχίσουμε λέω την ενημέρωση καλύτερα..). Όταν από τον καθηγητή δίνεται έμφαση στο ψάξιμο και σε άλλες πληροφοριακές πηγές εκτός από το διαδίκτυο, μόνο τότε αξιοποιείται το υλικό και
εξασκείται και το μάτι εδώ που τα λέμε… Κάποια παιδιά πάντα αποκτούν τη δεξιότητα αυτή πιο γρήγορα και μετά αναλαμβάνουν να εκπαιδεύσουν και άλλους. Αυτή είναι συνήθως από τις πιο απολαυστικές διαδικασίες για εμάς που παρατηρούμε (εμένα και την καθηγήτρια..)
Οι
δανεισμοί βιβλίων και οι
εγγραφές, αυξήθηκαν κατακόρυφα στο ένα από τα δύο γυμνάσια, ενώ έπεσαν αισθητά στα λύκεια. Αντίθετα με πέρσι, όπου ιδιαίτερα από το ένα λύκειο οι μαθητές άρχισαν να καταφθάνουν ο ένας μετά τον άλλο, με τη μέθοδο Ράδιο-Αρβύλα, παρ’ ότι στο συγκεκριμένο σχολείο οι καθηγητές δε δείχνουν και ιδιαίτερο ενδιαφέρον γι αυτό το χώρο. (Να’ λεγες βρε παιδί μου ότι ήταν άτομα άλλου κλάδου, πχ. οικοδομικά, οικονομικά, να το καταλάβω. Αυτό όμως το πράγμα με συναδέλφους μου που δεν πατούν σε μια βιβλιοθήκη, ποτέ δε θα το κατανοήσω και ζητώ συγγνώμη εκ των προτέρων αν είναι δική μου αδυναμία). Τέλος πάντων, για να επανέλθω στην τάξη (του μυαλού μου) και καθώς έλεγα για
τα λύκεια, αυτές οι απότομες αυξομειώσεις πάλι είναι άλλο αξιοπερίεργο φαινόμενο. Μπορεί και να είναι η εφηβεία, ποιος ξέρει…
Από την άλλη έχουμε κάποιους γενναίους
βιβλιοφάγους που μας βοηθούν ιδιαίτερα και με τις προτάσεις τους. Μας λένε τη γνώμη τους για βιβλία που δανείζονται ή για άλλα που έχουν διαβάσει, ή μας τη γράφουν στο
ειδικό ντοσιέ «άρωμα βιβλίου, άρωμα σχολείου» το οποίο προορίζεται για πάσης φύσεως ελεύθερα σχόλια. -Βρίσκεται μονίμως ξαπλωμένο στο μπροστινό στρογγυλό τραπέζι-.
Σε διαγωνισμό γραφής που διοργανώθηκε από πολιτιστικό σύλλογο του Γαλατσίου διακρίθηκαν μαθητές μας, ανάμεσα τους και
μαθητής της Α΄ Γυμνασίου, ο οποίος από την πρώτη στιγμή είχε γίνει θαμώνας του Βιβλιόσπι(ρ)του και στο τέλος μας δώρισε με αφιέρωση το διήγημα-παραμύθι για το οποίο κέρδισε το βραβείο. Τίτλος,
«Το δίλημμα του ιππότη». Αδιαμφισβήτητο ταλεντάκι, γραφή πλούσια, σωστή, ευφάνταστη, χειρισμός της πλοκής αναπάντεχα επιδέξιος για μια τέτοια ηλικία. Και το όνομα αυτού, Γιώργος Κοντογεωργίου. Αν συνεχίσει έτσι, και δεν τον φάει η σχολική ρουτίνα και η ελληνική ισοπέδωση, έχουμε να δούμε κι άλλα διαμαντάκια του στο μέλλον!
Εργασίες δεν είδανε τα μάτια μας πολλές φέτος, είτε δεν τους ανέθεταν στα μαθήματα, είτε δεν τις έκαναν, είτε τις έκαναν με το ίντερνετ από το σπίτι. Δε βοήθησε και το γεγονός ότι οι δύο υπολογιστές μας για τους χρήστες ήταν
σε κώμα, οπότε ούτε διαδίκτυο υπήρχε, αλλά ούτε και σάλιο για αγορά νέων όπως έλεγε η Σχολική Επιτροπή. Η οποία όμως στο τέλος της χρονιάς μάς αγόρασε επιτέλους έναν
καινούριο! Μετά από αιτήματα μου δύο χρόνων. Από Σεπτέμβριο λοιπόν ανοίγουμε –το νέο απόκτημα- και σας περιμένουμε! Φτάνει να μας βάλουν επιτέλους και ADSL!
Από διάφορες δραστηριότητες, το
παιχνίδι-διαγωνισμός στην Ελληνική Ιστορία βρίσκεται σε παλιότερη ανάρτηση, να μην τα ξαναλέμε.
Από άλλες επαφές, με διάφορα τμήματα μαθητών, θυμάμαι τώρα αρκετές
καλές στιγμές:
Μια από τις πολύ… ζωογόνες ήταν η προσέλευση τμημάτων με τις καθηγήτριες τους, σε χρόνο χαλαρό, όταν δεν πίεζε η ύλη, για να δουν το υλικό μας από την
κατηγορία «Τέχνες». Ξεκινήσαμε με κάποιες προβολές έργων σύγχρονων, πρωτότυπων καλλιτεχνών, όπως για παράδειγμα του
Julian Beever, που ζωγραφίζει στα πεζοδρόμια εικόνες τρισδιάστατες. Τα παιδιά έμειναν κυριολεκτικά με ανοιχτό το στόμα. Όπως εξάλλου κι εγώ όταν είχα πρωτοδεί έργα του (από κάποιο μέηλ που είχα πάρει από φίλη!). Έκτοτε τον είχα ψάξει στο Google, είχα βρει κι άλλα κι είχα φτιάξει μια μικρή συλλογή που τελικά αποδείχτηκε πολύτιμη. Δεν μπορείς να δείχνεις στους μαθητές συνέχεια αρχαία ελληνικά αγάλματα ή Μιχαήλ Άγγελο.
Πώς αρχίζει κανείς ν’ αγαπά την τέχνη αν δε νοιώσει θαυμασμό αρχικά; Και πώς να νοιώσει θαυμασμό αν δεν του παρουσιαστούν δημιουργήματα πιο κοντινά στο αντιληπτικό του πεδίο και πιο ευφάνταστα;
Σαν μουσική υπόκρουση είχαμε ορχηστρικά του
Χατζιδάκι ή άλλων δικών μας –που επίσης τους ήταν άγνωστοι! – για να μπει και η
Μουσική δίπλα στα
Εικαστικά και να’ χουν την ευκαιρία σε λίγο χρόνο να γνωρίσουν δημιουργούς από διάφορες Τέχνες.
Στη συνέχεια άνοιξαν βιβλία και λευκώματα τέχνης και έγινε κουβέντα ευχάριστα απρόσμενη, αυθόρμητη, με σχόλια χαριτωμένα και αλληλοανακαλύψεις.
Ένα έργο του
Νταλί, από κάποιο ημερολόγιο, κολλημένο στον τοίχο, τους τράβηξε την προσοχή καθώς προσπαθούσαν να βρουν τον διπλό τρόπο ανάγνωσης, το οπτικό παιχνίδι.
Μία διδακτική ώρα δε φτάνει φυσικά ούτε για εισαγωγή στον κόσμο της τέχνης, φτάνει όμως σαν ερέθισμα και είναι πάντα προτιμότερος ο συγκεκριμένος τρόπος από οποιοδήποτε μάθημα υπό μορφή διάλεξης, σαν πρώτο βήμα μετά το κατώφλι. Της τέχνης αλλά και της Βιβλιοθήκης, μιας και πολλά παιδιά δεν το κάνουν το βήμα από μόνα τους, στα
διαλείμματα τα κερδίζει η αυλή, οι παρέες, το κυλικείο, κ.ά. (Και είναι φυσικό). Αν δεν τα φέρουν οι διδάσκοντες, για πολλά αργεί πολύ αυτή η πρώτη μέρα γνωριμίας… Καμιά φορά και 5-6 χρόνια!
Παρόμοια επαφή είχαμε με τμήματα που είδαν γενικώς Λευκώματα, μετά από πρωτοβουλία καθηγήτριας.
Λευκώματα για φύση κυρίως, αλλά και άλλα. Ήταν χάρμα οφθαλμών να βλέπεις τα παιδιά ανά δύο και τρία να ξεφυλλίζουν πανέμορφες εικόνες, να βγάζουν επιφωνήματα θαυμασμού, να ψάχνουν σε χάρτες διάφορα μέρη που έβλεπαν σε φωτογραφίες, να φωνάζουν στους απέναντι «για δώσε μου τη Σκιάθο» «εσείς έχετε το Καρπενήσι;» να με ρωτάνε πού θα βρουν πληροφορίες για την τάδε κωμόπολη, να ψάχνουν στις εγκυκλοπαίδειες και άλλα πολλά. Κουραζόμουν λίγο με το συνεχές πήγαιν’ έλα, αλλά άξιζε τον κόπο.
Κάποια πράγματα λοιπόν μπορεί να φαίνονται άνευ σημασίας από μια πρώτη ματιά, αλλά τελικά ανοίγουν δρόμους και προσφέρουν ιδέες. Έτσι και κάποια φορά, προς το τέλος της χρονιάς, μια καθηγήτρια που μας ήρθε φέτος και έγινε από τις καλύτερες συνεργάτιδες, έφερε δυο τμήματα που είχαν συμπληρώσει την ύλη και αρνιόντουσαν παραπάνω επαναλήψεις, ή μάθημα οποιουδήποτε είδους. Έπαιξαν λοιπόν ένα
επιτραπέζιο,
γλωσσικού περιεχομένου. Αν περνούσε εκείνη την ώρα κάποιος έξω από την πόρτα –ευτυχώς η πόρτα βγάζει στην αυλή- θα άκουγε γέλια πολλά, έξυπνες ατάκες και «υψηλές» νότες –κάθε άλλο παρά επιθετικού- ανταγωνισμού. Εγώ τακτοποιούσα κάτι βιβλία στα ράφια και γελούσα κάτω από τα μουστάκια μου που θα είχα αν ήμουν γάτα. Και πάλι αναδείχτηκαν ταλέντα. Και σε πλούτο γλωσσικό αλλά και σε ατάκες. Ωραίες στιγμές!
Ένα
πρόγραμμα που είχα από παλιά κατά νου άρχισε να υλοποιείται φέτος σε πειραματική μορφή. Πρόκειται για το
«Διαβάζοντας πιο.. άνετα». Μετά από προσωπικές παρατηρήσεις αλλά και ανάγνωση διαφόρων ερευνητικών αποτελεσμάτων που αναφέρουν ξεκάθαρα πτώση στην ικανότητα κατανόησης και γραφής συνεκτικών κειμένων, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι
εφ’ όσον τα παιδιά συναντούν δυσκολίες ακόμα και στην απλή ανάγνωση μικρών κειμένων, πόσο μάλλον όταν πρόκειται π.χ. για ολόκληρο λογοτεχνικό έργο. Και πώς να σε θέλξει μια γραπτή ιστορία αν σκοντάφτεις από τις πρώτες λέξεις… Επειδή πρόκειται για σοβαρό, τεράστιο θέμα, σκέφτηκα ότι ανάμεσα στα άλλα χρειαζόμαστε ενίσχυση της αναγνωστικής ικανότητας. Και τρόποι υπάρχουν. Το πρότεινα λοιπόν σε φιλολόγους ιδιαίτερα και αρχίσαμε κάποια ραντεβού με τμήματα. Σε όλες τις περιπτώσεις –ακόμα και με τμήμα της Α΄ λυκείου- υπήρξε ικανοποίηση από πλευράς μαθητών, πέρασαν όμορφα, ένιωσαν ότι όντως βοηθήθηκαν σε κάτι. Η διαδικασία δεν ήταν πάντα η ίδια, υπήρχε ευελιξία ανάλογα με τη σύνθεση των μαθητών, με τις ανάγκες τους, ακόμα και με τις εμπνεύσεις της στιγμής. Τονίστηκε βέβαια ότι για να παρατηρηθούν αλλαγές ουσιαστικές θα έπρεπε να υπάρχει συνέχεια, ότι επρόκειτο για μια διαδικασία κατ’ αρχήν συνειδητοποίησης κάποιων πραγμάτων. (Μακάρι η πολιτεία και οι αρμόδιοι να έκαναν αυτή τη δουλειά.. Αλλά ασχολούνται με τη
Δια Βίου Αμάθεια και την Υψηλή Τεχνολογία, δεν έχουν χρόνο..). Με λίγα λόγια, οι πρώτες εμπειρίες ήταν ενθαρρυντικές και ευελπιστούμε για του χρόνου, (ο Θεός, οι συνάδελφοι και οι αρμόδιοι αν βάλουν το χέρι τους…). Δεν έχουμε άλλο χώρο εδώ για λεπτομέρειες, ήδη το παρατραβήξαμε. Η συνέχεια σε άλλο επεισόδιο, -όχι, σε άλλη ανάρτηση μάλλον.
