Βία ανηλίκων και σιγή ενηλίκων

Τι; Να εκπλαγώ; Να σοκαριστώ; Δεν μπορώ πια. Ό,τι σπέρνουμε θερίζουμε.

«…την ώρα του διαλείμματος οι έξι 15χρονοι, πέντε αγόρια και ένα κορίτσι, ακινητοποίησαν τον συμμαθητή τους, τον έδεσαν με πετονιά και άρχισαν να τον βρίζουν και να τον κοροϊδεύουν».

Παρατηρώ και γράφω για τέτοια πράγματα από το 2007 περίπου. Πέρσι σε συνάντηση καθηγητών-γονέων για ειδικό πρόβλημα με κάποιο τμήμα, εξέφρασα την άποψη, «Το πρόβλημα ξεπερνάει κι εμάς κι εσάς» και στη συνέχεια ξεστόμισα (επίτηδες) το εξής απαράδεκτον: «Δε θα ήμουν αντίθετη στη χρήση κινητού από τα 16 και μετά». Δε σχολίασε κανείς, ούτε ξέρω πώς θα μπορούσα να το εκλάβω. Μπορεί να το θεώρησαν… εκκεντρικότητα.
Δε μ’ ενδιαφέρει πλέον. Τέλειωσα με την εκπαίδευση, αλλά όχι με την ανησυχία.
Κάποτε ήταν η βία στην τηλεόραση, στα βιντεοπαιχνίδια.

Τώρα αφήσατε στα χέρια των παιδιών τα ποθητά τους κινητά, απ’ την ηλικία των 8 χρονών κιόλας.
Μαγνητίζονται με φρικιαστικές εικόνες και απανωτά πανηλίθια βίντεο του ενός λεπτού.
Κρατήστε τώρα ενός λεπτού σιγή εις μνήμην της εγκεφαλικής-ψυχικής υγείας.


Πάμε λίιιγο πίσω;
Η πρώτη μελέτη που διεξήγαγαν οι Ερον και Χιούζμαν, το 1960 κιόλας, σε παιδιά που μεγάλωναν στη Νέα Υόρκη έδειξε ότι η ποσότητα βίας που παρακολουθούν παιδιά στην τηλεόραση στα 8 τους χρόνια σχετίζεται με την επιθετικότητα που εκφράζουν μία δεκαετία αργότερα και με τη σοβαρότητα των εγκληματικών πράξεων που διαπράττουν 22 χρόνια αργότερα, στα 30 τους.

Μελέτησαν περισσότερο από κάθε άλλο στην παγκόσμια βιβλιογραφία τις συνέπειες της τηλεοπτικής βίας στα παιδιά. Εμπνεύστηκαν το v-chip, που θα έδινε τη δυνατότητα στους ενήλικες να φράζουν τα βίαια τηλεοπτικά προγράμματα από τις οθόνες τους καθώς και την ειδική σήμανση για τα τηλεοπτικά προγράμματα. Έφτασαν μέχρι το αμερικανικό Κογκρέσο προκειμένου να τα θεσπίσουν με νόμο. Εγκρίθηκε τελικά από τον Κλίντον το 1999.

Πάμε στο 2007;
Τι έλεγε στην Ελευθεροτυπία ο Χιούζμαν (ερευνητής και ομότιμος καθηγητής Ψυχολογίας και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν); Για τις ευθύνες της βιομηχανίας της τηλεόρασης, των πολιτικών αλλά και των γονιών στην προστασία των παιδιών;
Αυτό: «Μιμήθηκαν τη φρίκη που τους σερβίραμε»
(με αφορμή 7 θανάτους παιδιών τα οποία μιμήθηκαν τον απαγχονισμό του Σαντάμ Χουσεΐν).
«Είτε το βλέπουμε είτε εθελοτυφλούμε, τα media έχουν τεράστια επίδραση στις αξίες, τα πιστεύω και τις συμπεριφορές των παιδιών».
«Η παρατεταμένη έκθεση στην τηλεόραση κατά την παιδική ηλικία προάγει γνώσεις (π.χ. πιστεύω, συμπεριφορές και θέσεις) που υποστηρίζουν τη χρήση της επιθετικότητας και της βίας στην επίλυση των διαπροσωπικών προβλημάτων, στην εκτόνωση του θυμού, στην απόκτηση υλικών αγαθών, καθώς και στην εξουσία και την επιρροή πάνω σε άλλους.

Οι γνώσεις που αποκτούνται στην πρώιμη αυτή φάση της ζωής του ανθρώπου επηρεάζουν τη συμπεριφορά του όχι μόνο άμεσα, αλλά και μακροχρόνια. Η επίδραση αυτή μπορεί να ανιχνευτεί στην επιθετική, αντικοινωνική και εγκληματική συμπεριφορά των νέων ενηλίκων»
«Οι μελέτες που ακολούθησαν τα επόμενα 40 χρόνια επιβεβαίωναν την πρώτη».
«Κανείς και τίποτα έξω από την οικογένεια δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Ακόμη και η πιο σκληρή νομοθεσία θα αποδειχτεί άχρηστη αν ο γονιός δεν ενδιαφερθεί».
Επιπλέον, παρά τον υπερβολικό αριθμό στοιχείων, η βιομηχανία της τηλεόρασης «δεν έχει αναλάβει την ευθύνη της για τη ζημιά που προκαλείται από τα βίαια προγράμματά της. Η βία αυξάνεται, αλλά τα τηλεοπτικά προγράμματα φαίνεται να μην επηρεάζονται. Διότι, όταν παίζονται πολλά λεφτά, η βιομηχανία κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς και τότε οι πολιτικοί πρέπει να σπρώχνουν»!
Τι έλεγε, ο δικός μας, ο εγκληματολόγος και συγγραφέας Ευγένιος Τριβιζάς;
«Ο σύγχρονος καταιγισμός καταναλωτικών προϊόντων για παιδιά αποτελεί συχνά υποκατάστατο στοργής και άλλοθι αδιαφορίας»
«..τα παιδιά έχουν περιορισμένη γνώση και εμπειρία του κόσμου, μπερδεύονται από την αληθοφάνεια της τηλεόρασης, συγχέουν το πραγματικό με το φανταστικό και αγνοούν κίνητρα και προθέσεις. Έτσι οδηγούνται σε μίμηση στερεοτύπων, όπως φύλου, διαφορετικής εθνικότητας, κ.λπ., μίμηση επιθετικής συμπεριφοράς και καταλήγουν στην αντίληψη της βίας ως κοινωνικό φαινόμενο, με επακόλουθα φοβίες και ανασφάλεια.

Τώρα, να πάμε στο 2023;; 

Γιατί; Για να δούμε τη γεωμετρική πρόοδο του φαινομένου; τώρα που η τηλεόραση φαντάζει ανώδυνη συγκριτικά;;
Που πολλοί ΞΕΡΟΥΜΕ πια ΚΑΙ για την επίδραση του ίντερνετ, της οθόνης του κινητού, της εθιστικής «στιγμιαίας επιβράβευσης», κλπ κλπ; Που εκτός από τις εκρήξεις βίας, υπάρχει η αύξηση της διάσπασης προσοχής, η αυξανόμενη δυσκολία σε ανάγνωση και γραφή, και διάφορα άλλα;

Ενός λεπτού σιγή λοιπόν. Και οργή.

Κοινωνικοί Αγώνες Άγονοι;

Μια πρόταση για νέα κατεύθυνση στους κοινωνικούς αγώνες 

Ασθενής=Χωρίς σθένος. Σωματικό ή ψυχικό. 
Άοπλος=Χωρίς εφόδια. Πνευματικά ή ψυχικά. 

Μέρα με τη μέρα δε μένει τίποτα όρθιο. Κάποιοι το βιώνουν πολύ πιο επώδυνα. Οι αυτοκτονίες πολλαπλασιάζονται με ρυθμό τρομακτικό. (Και στα κανάλια κάνουν σα να μην το ξέρουν). Οι  νεώτεροι άνεργοι ή φευγάτοι στο εξωτερικό. Οι ηλικιωμένοι στο έλεος μιας σύνταξης-κοροϊδίας, στο έλεος των ουρών του ΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ, των δημόσιων νοσοκομείων που τους αντιμετωπίζουν σαν δεύτερης κατηγορίας πολίτες που η δική τους περίθαλψη δεν επείγει, θα τους αναλάβει η μοίρα αυτούς, προηγούνται οι νεώτεροι. Οι οποίοι, καλά θα κάνουν κι αυτοί να γιάνουν γρήγορα για να επιστρέψουν στο έργο τους και στη συνεισφορά τους στην ανύπαρκτη αγορά εργασίας, στην ανύπαρκτη παραγωγή...

Από καιρό σκέφτομαι σχετικά με τις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας διαφόρων κλάδων, ιδιαίτερα τώρα "στον καιρό των μνημονίων", τον αποσπασματικό τους χαρακτήρα, την έλλειψη αποτελέσματος, την έλλειψη κάποιας, έστω και μικρής, νίκης…

Μήπως χρειάζεται τελείως νέα τακτική; Νέες απόπειρες συνεργασίας, κάτι που να μην έχει ξαναγίνει;

Οι χώροι της Υγείας και της Παιδείας για παράδειγμα, έχουν ιδιαίτερα έντονο συμβολικό χαρακτήρα για μια χώρα, εκτός από το ότι  αγγίζουν τους πάντες και χειροπιαστά.  Το πάλαι ποτέ (…) για τους  εργαζόμενους σε αυτούς τους χώρους λεγόταν πως ασκούσαν λειτούργημα. Δε νομίζω πως ακούγεται αυτό συχνά πλέον.  Οι παροχές Υγείας και Παιδείας θεωρούνται ανέκαθεν από τις πιο βασικές σ’ ένα κράτους δικαίου. Από τα θεμελιώδη εκείνα αγαθά που χωρίς αυτά, δε νοείται ζωή αξιοπρεπής.

Ποιος δεν έχει περάσει από δημόσιο νοσοκομείο, είτε ως ασθενής, είτε ως συνοδός, και δεν έχει νιώσει ότι όλα κρέμονται από μια κλωστή;  Τα τελευταία χρόνια περισσότερο από ποτέ; Και όσοι έχουν καταφύγει στα ιδιωτικά, δεν το χουν « πληρώσει» ακριβά, με την κυριολεξία της έκφρασης; Πόσοι δεν αυτοκτονούν για λόγους αδιεξόδων οικονομικών-ψυχολογικών, ενώ σε άλλες εποχές δε θα οδηγούνταν σε αυτή την ύστατη πράξη;

Πόσοι γονείς με παιδιά που χρειάζονται ειδικό σχολείο, λογοθεραπευτές, ψυχολόγους, κ.ά., δεν βρίσκονται σε κατάσταση απελπιστική;  Πόσοι άλλοι δεν αντιμετωπίζουν την αναγκαστική –για τους περισσότερους μαθητές λυκείου- διέξοδο των φροντιστηρίων, τη γενική αίσθηση της διάλυσης του δημόσιου σχολείου,  (που ούτως ή άλλως, χρόνια τώρα ήταν παραμελημένο), την ανασφάλεια…

Η ανασφάλεια, που είναι από τους πιο διαβρωτικούς παράγοντες της ζωής, εκφράζεται μέσα από το τρίπτυχο «Υγεία- Εκπαίδευση- Εργασία», με τρόπο άμεσο. Οι ελλείψεις σε προσωπικό στα νοσοκομεία και στα σχολεία, από καθαριστές και φύλακες, μέχρι γιατρούς και εκπαιδευτικούς διαφόρων ειδικοτήτων, δημιουργεί κρανίων τόπους. Βάζει σε κίνδυνο ζωές.

Δεν πρέπει σε αυτά να διοχετευθεί η ενέργεια των αγώνων για διεκδικήσεις; Διεκδικήσεις, στο κάτω -κάτω, δικαιωμάτων αυτονόητων.

Έχουν γίνει συστηματικές και επίπονες προσπάθειες να συνεργαστούν αυτοί οι δύο κλάδοι και να οργανώσουν από κοινού διαμαρτυρίες;

Άλλο είναι να προσπαθούν π.χ. οι ιδιωτικοί υπάλληλοι να συντονιστούν και να διεκδικήσουν και άλλο οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους χώρους, Υγείας και Παιδείας. Είναι και  εφικτό και επείγον. Ας ξεκινήσει να συζητιέται στους χώρους εργασίας κατ’ αρχάς, ας μπει σαν πρόταση προς τα αντίστοιχα σωματεία και ας ασκηθεί πίεση προς τις ομοσπονδίες να πορευτούν προς αυτή την κατεύθυνση. Εξάλλου, τι έχουμε να χάσουμε; Αν δεν δοκιμάσουμε δεν θα μάθουμε ποτέ…

Χρειάζονται καινοτομίες ακόμα και στους τρόπους προβολής αυτών των ζητημάτων, ακόμα και αιτήματα-συνθήματα ανανεωμένα. Όπως, για παράδειγμα:

«Υγεία, Παιδεία, Ψωμί κι Ελευθερία»

Υλικό για μια εκστρατεία ενημέρωσης:
(Λίστα που μπορεί να εμπλουτιστεί)

1) Η εξαιρετική ταινία του Σωτήρη Γκορίτσα, «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένα». Δεν ακούστηκε όσο της άξιζε.
Σε μια συνέντευξη, ο Γκορίτσας απαντάει σε ερώτημα λέγοντας:
"Απλά στο σύστημα υγείας είναι πιο ανάγλυφη η σύγκρουση του Ε.Σ.Υ. με το εγώ, ο αγώνας που κάποιοι δίνουν μέσα στις παθογένειες όλου του δημόσιου τομέα".
2) Το άρθρο του Α. Χατζηστεφάνου με τίτλο "Εκατόμβες νεκρών ετοιμάζει η κυβέρνηση"

Μικρό απόσπασμα: "Τα αποτελέσματα αυτής της συνταγής ήταν πάντα το ίδιο μοτίβο θανάτου για δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Ένας από τους ανθρώπους που κατέγραψαν αυτό το μοτίβο είναι και ο καθηγητής Ντέιβιντ Στάκλερ, συγγραφέας του βιβλίου Body Economic που συνοδεύεται από τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Γιατί η λιτότητα σκοτώνει»."
3) Το άρθρο του Ν. Μπογιόπουλου με αφορμή την αυριανή Γενική Απεργία, με τίτλο "Αύριο απεργούμε! Αύριο διαδηλώνουμε!"
Σε κάποιο σημείο αναφέρει: "Αύριο απεργούμε και διαδηλώνουμε για τις μανάδες μας! Οι δικές μας μάνες δεν έχουν υπηρέτες, οι γυναίκες του λαού, οι διπλά και τριπλά καταπιεσμένες σε ένα σύστημα καταπίεσης και ανισότητας, έχουν δικαίωμα προστασίας της μητρότητας. Το επίδομα τοκετού που κατάργησαν δεν είναι «προνόμιο», είναι στοιχειώδης υποχρέωση του κράτους σε όλες τις γυναίκες!Αύριο τους λέμε ότι με το ανέκδοτό τους περί «δημόσιας και δωρεάν» Παιδείας και Υγείας, δεν γελάμε πλέον! 
4) Και βέβαια τα διάφορα βίντεο που έβγαλε φέτος το Σεπτέμβριο η ΟΛΜΕ για την κατάσταση των εκπαιδευτικών και των σχολείων, που ήταν πολύ εύγλωττα. 

...και λίγα σχόλια από το συνάδελφο "Κάβουρα", με το δικό του τρόπο: