Κάποτε το Βιβλιόσπι(ρ)το μιλούσε για κάποια (Σχολική) Βιβλιοθήκη. Αυτό έληξε στις 31/8/2011. Τώρα μιλάει για άλλα. Η αγάπη για κάποια πράγματα δεν έχει ημερομηνία λήξης


Δευτέρα 9 Ιουλίου 2012

Σχολικά δρώμενα. (Και πάμε για επόμενα;)

Τέλος σχολικής χρονιάς.  Τέλος εποχής για τα παιδιά της Γ' λυκείου, τέλος εργασιακής θητείας για κάποιους συναδέλφους... Έπεσε κλάμα στο γραφείο καθηγητών την τελευταία μέρα όπως έμαθα (γιατί εγώ έλειπα, είχα πάει ξανά στο 30ό γυμνάσιο, από όπου είχα αποσπαστεί για ένα χρόνο).

Η Μάντω βγαίνει στη σύνταξη. Μαζί της, και με την Κατερίνα (την τωρινή διευθύντρια του 24) είχαμε κάνει την πρώτη θεατρική παράσταση στο 24, το Μάιο του 2007.
(βλέπετε αν θέλετε
 http://kafrin-lib.blogspot.gr/p/2001-2007.html )
Από τότε, οι δυο αγαπητές συναδέλφισσες συνέχισαν με παραστάσεις κάθε χρόνο. Μέχρι που φέτος ξαναγύρισα προσωρινά στο 24 κι έτσι είχα πάλι τη χαρά να συνεργαστώ με τη Μάντω, να βοηθήσουμε παιδιά να ανοιχτούν και να εκφραστούν, να δώσουμε στο μεράκι μας μορφή και σχήμα...

Ετοιμάσαμε λοιπόν μια παράσταση σε δύο μέρη. Το πρώτο, με αποσπάσματα από το βιβλίο του Κ. Θεοτόκη "Η τιμή και το χρήμα" Το δεύτερο, με αποσπάσματα από τη "Λυσιστράτη".
Γιατί αυτά τα δύο;
Επειδή η αρχική σκέψη και επιθυμία (της Μάντως) ήταν να τιμήσουμε τη γυναίκα. Σαν ερωτευμένη, σα μάνα, σα θύμα, σα θύτη, σαν καταλύτη. Πρότεινε λοιπόν το απόσπασμα από το έργο του Θεοτόκη, που διδάσκεται και στη Β λυκείου. Εγώ πρόσθεσα σαν ιδέα τη συγκεκριμένη απόδοση της Λυσιστράτης, που με είχε ενθουσιάσει, κι έτσι ξεκινήσαμε το σχηματισμό της θεατρικής ομάδας.
Πριν ξεκινήσει η παράσταση, προβλήθηκε το βίντεο "Women in Art"
http://www.youtube.com/watch?v=nUDIoN-_Hxs



Ολόκληρη η βραδιά, βιντεοσκοπήθηκε και ανέβηκε στο YouTube από την Αυγή και μπορείτε να τη δείτε σε ξεχωριστά μέρη: 
http://www.youtube.com/watch?v=-p8b-tvdhaA&feature=relmfu

Έγινε στην αυλή-ταράτσα του σχολείου, με ελαφρύ αεράκι, γεύση από θερινό σινεμά και πολλούς θεατές.
Στην αρχή, η εισαγωγή της διευθύντριάς μας. Μέχρι το 10.47', οι αποχαιρετιστήριοι λόγοι για τη Γ' λυκείου, με κείμενα της θεολόγου και μαθητριών.

Η δική μου συμβολή, και της Μάντως, αρχίζει από το 10.48' με την Τιμή και το χρήμα.
 Η λήψη είναι ερασιτεχνική, με βιντεοκάμερα της Αυγής, συναδέλφου και φίλης, στο χέρι του Μάριου και της Μαρίνας, επίσης συναδέλφων και φίλων.





Το βίντεο με τη Λυσιστράτη βρίσκεται εδώ:
Σκηνή 1η:

http://www.youtube.com/watch?v=VhESWg97Csg&feature=relmfu
Σκηνή 2η
http://www.youtube.com/watch?v=g10pS4sP0b0&feature=player_embedded#!
Σκηνή 3η:
http://www.youtube.com/watch?v=vxyjED3KuEo&feature=player_embedded
Σκηνή 4η:
http://www.youtube.com/watch?v=DFERoe2fWzI&feature=plcp

Στην αρχή η γαλαρία κάνει ό,τι μπορεί, -δηλαδή κάνει ό,τι μπορεί για να μην ακούγεται τίποτα, παρά τις παραινέσεις μας-, αλλά ευτυχώς ξεχωρίζουμε τουλάχιστον τα λόγια...
Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ για να δώσω σωστές οδηγίες για τη μουσική στον ηχολήπτη, είχα νευριάσει αρκετά, ήξερα πως στο βίντεο και πάλι δε θα μπορέσουν να αποτυπωθούν πολλά πράγματα, όπως συνήθως σε σχολικές παραστάσεις.


Ας δούμε μερικές φωτογραφίες, εδώ τα πρόσωπα είναι πιο ευδιάκριτα:









Ήρθαν και παλιότεροι συνάδελφοι, ο Βαγγέλης, η Ντίνα, ο Κώστας, (Χουλιάρας, Πετεινού, Κοβάνης). 
Ευτυχώς πολλές γυναίκες συνάδελφοι είχαν χωθεί βαθιά στις γκαρνταρόμπες τους και ξαναβγήκαν με ρούχα, μαντήλια, παπούτσια, για τις ανάγκες της παράστασης. Η Σοφία, συνάδελφος,  τις επόμενες μέρες παραλίγο να χάσει τη φούστα της, την οποία έψαχνε όλος ο σύλλογος των καθηγητών για δυο μέρες, και αφού τη βρήκε, ξέχασε να την πάρει μαζί της και ξανά μανά την άλλη μέρα την ξαναέψαχνε, διότι οι άλλοι αποφάσισαν να της την κρύψουν για πλάκα. 
Κατά τη διάρκεια της παράστασης τώρα, υπήρξαν -ως είθισται- κάποια σκαλώματα, που ευτυχώς ξεπεράστηκαν:
Η Κωνσταντίνα, (Σιόρα Επιστήμη στο πρώτο μέρος), δεν πρόλαβε να αλλάξει για να βγει στην πρώτη σκηνή της Λυσιστράτης,  η Ευγενία (Λυσιστράτη) ανάρρωνε από αμυγδαλίτιδα, οι καρέκλες από τέσσερις που είχαμε, είχαν γίνει δύο ως δια μαγείας, μέχρι που οι φιλενάδες τους ανακαλύφθηκαν να λουφάρουν λίγο πριν την έναρξη. 

Κατά τα άλλα, τα παιδιά δεν ξέχασαν τα λόγια τους, ο αέρας δεν πήρε την κουρτίνα,  το μακιγιάζ από την Ειρήνη και τη Νικολέτα (σωτήριες βοηθοί) πέτυχε, ο Παρασκευάς δε σκόνταψε την ώρα του ζεϊμπέκικου, ο Ζαφείρης παραλίγο να σκοντάψει άσχημα στο χαλί αλλά πρόλαβε να αρθεί στο ... ύψος των περιστάσεων, η Μαρία δεν εξάρθρωσε κι άλλο την κούκλα-μωρό, οπότε η Ελένη δεν θρήνησε το παιδικό της παιχνίδι, η Ειρήνη δεν πείραζε τα μαλλιά της, η Σπυριδούλα έβαλε ένταση στη φωνή, ο Γιώργος δεν ξέχασε ότι βρισκόταν πάνω στη σκηνή, ο Νεκτάριος με την Ευτυχία δεν παρασύρθηκαν να τσακωθούν στα σοβαρά μετά το κατάβρεγμα, η Μαρίνα-Ρήνη δεν απέβαλε (το μαξιλάρι), κανείς δεν ξέχασε ότι παίζαμε τη συγκεκριμένη μέρα (σε αντίθεση με τις πρόβες), τέλος καλό όλα καλά...
Νομίζω το ευχαριστήθηκαν. Και πώς αλλιώς; Να βγαίνεις μπροστά σε τόσο κόσμο και να ανακαλύπτεις ότι έχεις ξεπεράσει τους φόβους σου, τον εαυτό σου τον ίδιο; Εμπειρία πολύτιμη!

Εδώ παίρνουμε μια ιδέα από το πρόγραμμα της παράστασης (τετρασέλιδο), που ... φιλοτέχνησα μετά κόπων και βασάνων λόγω κακότροπου υπολογιστή:

Σελίδες 1 και 4
Σελίδες 2 και 3

Το παρακάτω κείμενο, -που στην παράσταση το διαβάζουν η Μαρίνα και η Ελένη-, το έγραψα επηρεασμένη από κάποιο βιβλίο που διάβασα (φαίνεται αυτό στην πρώτη παράγραφο). Περιέργως, η ζωή με τα πονηρά της ζιγκ ζαγκ, μετά από την ανάγνωση του  συγκεκριμένου βιβλίου, με οδήγησε στη μετάφραση της Λυσιστράτης από τη Σώσα Μπερνή -Πλακίδα, (αυτά το περασμένο καλοκαίρι) και αργότερα, μέσω της επιθυμίας της Μάντως,  στη μορφή της Ρήνης του Θεοτόκη!


Λυσιστράτη
Παρουσίαση-Εισαγωγή
                Λένε πως υπήρξε μια εποχή, στα βάθη της Προϊστορίας, (στη Νεολιθική εποχή), που η ανθρώπινη κοινωνία δε βασιζόταν στη σύγκρουση και την επιβολή, αλλά στην αλληλεγγύη. Που τα αρσενικά δεν τρώγονταν σαν τα κοκόρια, αλλά κοιτούσαν να αντιμετωπίζουν από κοινού με τα θηλυκά τα θέματα της επιβίωσης, υμνώντας τις δυνάμεις της φύσης, τη γονιμότητα, τον έρωτα, τη δημιουργία. Ευρήματα αρχαιολογικά που πληθαίνουν με τον καιρό, ενισχύουν αυτές τις υποθέσεις!
                Δύσκολο να το φανταστούμε εμείς, με τον αρπαχτικό τρόπο που έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τη φύση και τον διπλανό μας, είτε πρόκειται για άτομο είτε για χώρα. Ειδικά σήμερα, που όλο και περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στα όριά τους, είναι να αναρωτιέται κανείς… Μήπως η ρίζα του κακού βρίσκεται εκεί πίσω μακριά, στην εποχή που ξαναπιάσαμε τη λατρεία του «Ξίφους» και της Φωτιάς.*
            Στην εποχή του Αριστοφάνη, τον 5ο αιώνα π.Χ., κάποιες από εκείνες τις αξίες είχαν αναβιώσει. Όμως η «Φωτιά» ξέσπασε και πάλι, με την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου.
                Στη Λυσιστράτη, ο Αριστοφάνης φαντάζεται μια γυναίκα που αγανακτεί με τον πόλεμο, και σκαρφίζεται έναν τρόπο να τον σταματήσει, με τη βοήθεια και γυναικών από τις άλλες πόλεις. Αθήνα και Σπάρτη θρηνούν γιούς, αδελφούς και συντρόφους. Οι άντρες έχουν παρατήσει τη ζεστασιά της συζυγικής κλίνης και του γυναικείου κορμιού για να «ξιφομαχήσουν» … σώμα με σώμα.
                Οι γυναίκες θέλουν την Ειρήνη, θέλουν τον Έρωτα. Θέλουν το ζωογόνο Νερό*, να σβήσουν τη φωτιά της σάρκας, την Έριδα και τον Πόλεμο.
                Αλλά για να πετύχουν αυτά, πρέπει να φερθούν πονηρά. Ορκίζονται λοιπόν, η Λυσιστράτη η Αθηναία, η Λαμπιτώ απο τη Σπάρτη και οι άλλες, αυτόν τον έρωτα να τον στερήσουν ένα διάστημα από τους άντρες, ώστε να τους εκβιάσουν να σταματήσουν τον πόλεμο
                Τι κάνουν; Αφήνουν τα σπίτια τους και κλείνονται στην Ακρόπολη. Οι γέροντες τις πολιορκούν βάζοντας φωτιές κι εκείνες βγαίνουν με τα σταμνιά να τις σβήσουν. Εν τω μεταξύ οι νεώτεροι άντρες έχουν αρχίσει να μην αντέχουν την .. στέρηση και δείχνουν σημάδια υποχώρησης.
                Αλεπού η Λυσιστράτη, αλεπού όμως και ο Αριστοφάνης… Μας δίνει ένα μάθημα, πιο ουσιαστικό ίσως, από πολλές διδαχές γονιών ή δασκάλων. Γιατί η σάτιρα, εκτός από το ότι διδάσκει, απελευθερώνει κιόλας. Σου θυμίζει πόσο ανάλαφρη θα μπορούσε να είναι η ζωή, πόσο πιο χαρωπή. Στο κάτω κάτω τι έχει αξία; Η συντροφικότητα, η ειρηνική συνύπαρξη, η γλώσσα της πειθούς, ή μήπως το ξεμάλλιασμα των γειτόνων, το ξεκοίλιασμα αντιπάλων και οι άναρθρες κραυγές του πολέμου και της βίας;;
                Την κατάληξη του έργου δε θα σας την πούμε! Όλα κι όλα! Θα τη δείτε στη σκηνή, δηλαδή …με κάποιες σκηνές που θα σας παρουσιάσουμε από το έργο, κι ανάμεσά τους βέβαια την τελευταία, για να δούμε αν πέτυχε το σχέδιο. Έστω και σε θεατρικό έργο….
                Πάμε λοιπόν πίσω ολοταχώς, στην εποχή του Αριστοφάνη, και ας κρυφοκοιτάξουμε για λίγο τις γυναίκες που ετοιμάζονται να βάλουν σε πράξη το σχέδιό τους….


Από τη μουσική της παράστασης:
Η τιμή της αγάπης. Το τραγούδι από την ταινία μπορείτε να το ακούσετε εδώ:
http://www.youtube.com/watch?v=y2tbynpVMuU

Ακούστηκε στο πρώτο μέρος, ανάμεσα σε άλλα, και το:
Γυναίκα της ψυχής μου
 Στίχοι: Γιώργος Σεφέρης
Μουσική, Πρώτη εκτέλεση: Χάρης&Πάνος Κατσιμίχας:

Γυναίκα, της ψυχής μου ξένη
Το ξάφνιασμά σου μου απομένει
Ωραία γυναίκα αγαπημένη,
Το βράδυ αυτό το ανόητο, σήμερα
Και των ματιών σου οι μαύροι κρίκοι
Και της νυχτιάς η ανάερη φρίκη...
 Σκύψε να μπεις πάλι στη θήκη
Λεπίδι της σιωπής μου, χίμαιρα

Και κάτι σχετικό με το βιβλίο που έπεσε στα χέρια μου τυχαία πέρσι το καλοκαίρι, κι έγινε η αφορμή να φτάσουμε στο δεύτερο μέρος της παράστασης του φετινού Ιουνίου:

Aπρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2011 XΟΡΟΣΤΑΣΙ 21
Η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη
Μια από τις πρώτες αξιολογήσεις του μεταφραστικού έργου της Σώσας Μπερνή-Πλακίδα
Του Γιάννη Μότσιου, Καθηγ. Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Όταν διάβασα στο εξώφυλλο της μετάφρασης τ ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ Αρ ι σ τ ο φ ά νη "Λυσιστράτη",  της Σώσας Μπερνή-Πλακίδα "στιχουργική απόδοση με ομοιοτέλευτο παραδοσιακό δεκαπεντασύλλαβο", και πριν προχωρήσω στην ανάγνωση, «κλότσησα», αλλά σημείωσα, αντιδρώντας στην αρχική μου απόφαση: "Σε τελική ανάλυση, το αποτέλεσμα της όποιας προσπάθειας και του όποιου εγχειρήματος, θα μιλήσει από μόνο του.
 Αλλά, συνέχιζα, δεν μπορούμε να μην πάρουμε στα σοβαρά υπόψη μας τις συνειδητές επιλογές του Αριστοφάνη, όπως: την απόρριψη κάποιου συγκεκριμένου μέτρου με την προτίμηση του ρυθμού που θα απόρρεε από την τήρηση του μέτρου. Την απουσία της ομοιοκαταληξίας, αφού, επιπρόσθετα, ήταν άγνωστη για την ποίηση της εποχής κι ως το Μεσαίωνα. Την προτίμηση του ελεύθερου, πιο σωστά χαλαρού σε επίπεδο ρυθμού στίχου που τον εναλλάσσει με πιο σύντομους στίχους που συχνά παίρνουν τη μορφή ενός είδους στροφικής τακτοποίησης".

Αυτά σημείωσα πριν προχωρήσω δεξιότερα του εξωφύλλου.
Όταν όμως προχώρησα αρκετά σ τ η ν π ρ ο σ ε κ τ ι κ ή α ν ά γ ν ω σ η τ η ς μετάφρασης, με συνεπήρε η φόρα του ρυθμού και η ομορφιά του λόγου. Τότε είναι που κατέληξα στο συμπέρασμα, ότι, οργανώνεται ρυθμικά κατά τα καλύτερα πρότυπα του ομοιοτέλευτου δεκαπεντασύλλαβου, από τη μια μεριά, κι από την άλλη εννοιολογικά αφήνεται ελεύθερο το δημιουργικό της δαιμόνιο να κάνει θαύματα. Κάπως έτσι φαντάζομαι τώρα, ότι θα έγραφε τη Λυσιστράτη του οΑριστοφάνης αν διέπρεπε συγγραφικά στη εποχή μας. Η Σώσα Μπερνή-Πλακίδα ικανοποιεί, κατά την άποψή μου, τον Αριστοφάνη της αρχαιότητας με έναν πιθανό σατιρικό δραματουργό – κωμωδιογράφο της
εποχής μας. Αν και είμαι της άποψης, ότι συνδυάζει αριστοτεχνικά τους δυο αυτούς Αριστοφάνηδες στο ίδιο πρόσωπο: το δικό της. Έτσι, συνεχίζω εγώ: δημιουργεί την ψευδαίσθηση. ότι δε μεταφράζει Αριστοφάνη, αλλά η ίδια είναι Αριστοφάνιδα της εποχής μας.

Και μάλιστα αυτή μπορούσε να γεννηθεί μόνο στην Ικαρία, αν όχι, τότε μόνο στη Κρήτη. Μπορεί και στο Αργοστόλι. Μοιάζουν όλοι τους στην κουζουλάδα. Σε καμιά περίπτωση στη σημερινή Αθήνα και ιδιαίτερα στον τόπο που γεννήθηκα ή που ζω σήμερα: στη Δυτική Μακεδονία και στην Ήπειρο. Δεν είχα την τύχη ακόμα να επισκεφτώ το νησί που τόσο αγάπησε ο πατέρας μου, ένα χρόνο εξόριστος στην Ικαρία.

Έχω καλούς φίλους Ικαριώτες και ξέρω τι λέω, όταν υποστηρίζω ότι τη Λυσιστράτη μπορούσε να τη μεταφράσει μόνο καλλιεργημένη γυναίκα ή άντρας αυτού του νησιού. Δεν υποτιμώ καθόλου τις υπάρχουσες άλλες μεταφράσεις. Μακάρι να μπορούσα να κάμω κι εγώ μια παρόμοια. Αλλά,
λέω, αν ο Αριστοφάνης θα μπορούσε να διαβάσει τη Λυσιστράτη του, σε μετάφραση της κυρίας Σ. Μπερνή-Πλακίδα, με τα καλλιτεχνικά ευρήματα, τους τρόπους και τα μέσα που αυτή ανακάλυψε και οργάνωσε σε ολοκληρωμένο ποιητικό σύστημα, μα το θεό! θα χαχάνιζε ώρες πολλές, βαστώντας την κοιλιά του για να μην του φύγει και τη χάσει τελικά. Γιατί τότε, με χαμένη την κοιλιά, με τί εφόδια θα προετοίμαζε τις υπόλοιπες σάτιρές του και να γελούν μέχρι δακρύων οι άνθρωποι χιλιάδες τώρα
χρόνια; Κι όχι μόνο οι Έλληνες.
{συνέχεια στη σελ. 23 του περιοδικού}

Θα περιμένω και το κείμενο που έγραψε η Μάντω για ένα εμβόλιμο σημείο στην Τιμή και το Χρήμα, για να το προσθέσω.
Και τέλος, παρακαλώ το Νεκτάριο να μου επιστρέψει σύντομα την περούκα του Κορυφαίου, γιατί τη χρειάζομαι για τις επόμενες Απόκριες,  (θα ντυθώ Νεκτάριος). 


Δεν υπάρχουν σχόλια: